هدف از این پژوهش دستیابی به مفهوم «ریب» در قرآن و روایات است که با روش نقلی همراه با توصیف و تحلیل انجام شده است. این واژه در لغت به سه معنای مطلق شک، شک همراه با ترس و بدگمانی، یا توهم و ناآرامی روانی به کار رفته است. بررسی کاربردهای ریب در قرآن معنای سوم را تأیید میکند و نشان میدهد که هرگونه شکی ریب نیست، بلکه به شکی ریب اطلاق میشود که از اضطراب روانی ناشی شده باشد. کاربرد این واژه در روایات نیز نشان میدهد که مفهوم ریب در مقابل مفهوم طمأنینه و ثَبات، و منافی یقین و اخلاص است. در نتیجه این حالت روانی مربوط به عرصۀ معارف قلبی و حوزۀ روانشناسی است، نه حوزه معرفتشناسی؛ درحالیکه شک مفهومی عام دارد و شامل هر دو حوزه میشود.